Hướng dẫn cách làm thơ 4 chữ, 5 chữ, 6 chữ

Thơ ca là một đứa con tinh thần không thể thiếu của mỗi một người yêu thơ. Đã đọc thơ tất nhiên sẽ có hứng làm thơ. Nhưng thơ thì cũng phải có luật lệ và sự khắt khe của nó . Nên hôm nay KB xin mạn phép viết một số bài hướng dẫn các bạn với mục đích giúp các bạn tìm hiểu thêm về thơ phú ( Có sưu tầm từ một số trang web trên mạng ) .Hi vọng sẽ giúp ích cho sở thích thơ ca của các bạn. 

Có một số thể thơ cơ bản nhất như sau :

+ Thơ 4 chữ .Thơ 5 .Thơ 6 chữ thể 4 câu
+ Lục Bát
+ Song thất lục bát
+ Song tứ lục bát
+ Song tứ song thất
+ Thơ 8 chữ
+ Thơ tứ tuyệt
+ Thơ yết hậu
+ Thơ Ngũ Ngôn Bát Cú Đường luật
+ Thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật 

Thơ 4 chữ thể 4 câu :

Thể thơ này khá dễ dàng . Luật cũng rất đơn giản . Một khổ thơ chỉ có 4 dòng .Các bạn có thể làm nhiều khổ để thành một bài thơ dài.

Thể thơ 4 chữ : 

Luật : Ở mỗi câu thơ , chữ thứ 2 là bằng thì chữ thứ 4 là trắc , và ngược lại .

Vần :

+1. Vần chéo

Tôi làm con gái 
Buồn tựa lá cây
Chút hồn thơ dại 
Xanh mộng bao ngày

trích : Nhã Ca

+3. Vần ôm

Em ở trường về
Ðường mưa nho nhỏ 
Chim non giấu mỏ
Dưới cội hoa vàng

trích : Phạm Thiên Thư

+4. Vần ba tiếng : Rất ít dùng

Sao biếc đầy trời 
Sầu trông viễn khơi
Ðêm mờ im lặng
Nhìn hạt sương rơi

trích : Khổng Dương

Thơ 5 chữ thể 4 câu :

Thể thơ này khá dễ dàng . Luật cũng rất đơn giản . Một khổ thơ chỉ có 4 dòng .Các bạn có thể làm nhiều khổ để thành một bài thơ dài.

Thể thơ 5 chữ : 

Luật : Ở mỗi câu thơ , chữ thứ 3 là bằng thì chữ thứ 5 là trắc , và ngược lại .

Vần :

+1. Vần chéo
Em ơi dù nuối tiếc 
Niềm tin cũng hết rồi 
Ai trao lời tiễn biệt 
Tình nghĩa đã phai phôi

trích : khungbotinhyeu

+2. Vần ôm

Anh về bên người ấy
Vui duyên mới cuộc đời
Anh để lại chơi vơi
Cho hồn em chết lặng

trích : Lotus Wu

+3. Vần ba tiếng : Rất ít dùng

Đưa em về dưới mưa
Nói năng chi cũng thừa
Phất phơ đời sương gió
Hồn mình gần nhau chưa

trích : Nguyễn Tất Nhiên

Thơ 6 chữ thể 4 câu :

Thể thơ này khá dễ dàng . Luật cũng rất đơn giản . Một khổ thơ chỉ có 4 dòng .Các bạn có thể làm nhiều khổ để thành một bài thơ dài.

Thể thơ 6 chữ : 

Luật : Ở mỗi câu thơ , chữ thứ 3 là bằng thì chữ thứ 6 là trắc , và ngược lại .

Vần :

+1. Vần chéo

Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ 
Ai đi xa cũng nhớ nhiều

trích : Đỗ Trung Quân

+2. Vần ôm

Nếu bước chân ngà có mỏi
Xin em tựa sát lòng anh
Ta đi vào tận rừng xanh
Vớt cánh vông vàng bên suối

NHẬP MÔN

Thực chất, thơ năm chữ
Phong cách Thái Bá Tân,
Đơn giản là văn nói
Có kèm theo chút vần.

Viết nó không khó lắm.
Các bác muốn thì đây,
Tôi xin mách vài nước.
Đại khái như thế này.

Một, là phải có ý,
Có ý mới làm thơ.
Cố tìm ý độc đáo,
Triết lý và bất ngờ.

Hai, là khi thể hiện,
Chỉ dùng từ bình dân,
Nôm na và dễ hiểu.
Ba, là khâu ghép vần.

Vần có bằng và trắc.
Câu một với câu ba,
Câu hai với câu bốn
Phải vần nhau mượt mà.

Xưa tôi vần kinh khủng,
Nay lười, viết lăng nhăng,
Không chịu tìm vần trắc,
Chỉ tìm vần vần bằng.

Trắc và bằng lần lượt
Trong môt khổ bốn câu.
Thằng nào trước cũng được,
Nhưng phải vần với nhau.

Ghép vần hơi khó đấy.
Cả tôi, hàng chuyên gia,
Mà nhiều lúc đực mặt,
Tịt, tìm mãi không ra.

Được vần thì mất ý,
Được ý thì mất vần.
Cái khó là chỗ ấy.
Suýt bỏ nghề nhiều lần.

Nếu tìm mãi không được
Thì viết lại từ đầu,
Thử tìm các vần khác.,
Chịu khó tìm thật lâu.

Bốn, và quan trọng nhất -
Không được viết linh tinh.
Vì “văn dĩ tải đạo”,
Thơ phải phải ấm cái tình.

CÁC HÌNH THỨC VẦN

Thơ ngũ ngôn năm chữ
Đơn giản và rất hay.
Tiếc là ta bỏ phí
Không khai thác thằng này.

Ta có thể dùng nó
Để viết thơ trữ tình.
Trữ tình cực kỳ nhé,
Mượt mà và lung linh.

Ngược lại, khi cần thiết,
Nó là thơ nôm na,
Như lâu nay tôi viết,
Kiểu thơ vè, diễn ca.

Thơ ngũ ngôn mỗi khổ
Thường chỉ có bốn câu.
Vần có thể biến tấu
Rất nhiều cách khác nhau.

Để giúp các bác hiểu,
Tôi xin trích ở đây
Một số cách phổ biến.
Đại khái là thế này.

Một, ngũ ngôn đại chúng,
Mì ăn liền, nôm na.
Không vần hai câu trắc,
Là câu một, câu ba.

Đây là kiểu dễ nhất
Tôi đang viết bây giờ,
Mà viết có chủ đích,
Kiểu văn nói bằng thơ.

Hai, là vần tuyệt đối,
Cả bốn câu đều vần,
Tạm gọi là phong cách
Trữ tình Thái Bá Tân.

Dưới đây xin các bác
Cứ đọc thử mấy bài
Tôi viết đã lâu lắm,
Năm Tám Mốt, Tám Hai.

Tôi viết nhiều thời ấy
Loại bằng trước trắc sau.
Đây là một thí dụ,
Thành kinh điển từ lâu.

TIỄN BẠN ĐI NƯỚC NGOÀI
Tặng Gấu Phạm Anh Tuấn

Rời quê hương, chúng ta,
Mỗi người đi một ngả.
Có người đi rất xa,
Sống ở miền đất lạ.

Từng ngủ cao ngang mây,
Nhiều đêm ta thầm khóc
Nhớ về những luống cày
Nơi chúng ta đã mọc.

Những người con tha phương
Vẫn hướng về Tổ quốc,
Như nước rời đại dương
Để lại rồi thành nước,

Như đã ném lên trời,
Dù xa và cao thật,
Nhưng cuối cùng vẫn rơi
Và trở về với đất.

Như đá, ta bay cao
Rồi rơi về đất mẹ,
Đất đau, nhưng lần nào
Cũng ôm ta lặng lẽ.

*
Đây là một kiểu khác,
Câu một và câu ba,
Không vần bằng, mà trắc,
Nghe cũng rất mượt mà.

DẠY CON TẬP ĐÀN

Tay con còn bé nhỏ,
Mà phím đàn lại to.
Không sao, con hãy cố
Tập đàn pi-a-nô.

Hai phím đàn đen trắng
Là phím đêm và ngày.
Phím buồn rầu lo lắng,
Phím niềm vui ngất ngây.

Đàn chỉ hai phím ấy,
Đời chỉ vui hoặc buồn
Nhạc và đời do vậy
Đang nằm trong tay con.

Đời cũng như nghệ thuật,
Có dũng cảm, có hèn.
Mọi cái phải dứt khoát
Đừng lẫn lộn trắng đen.

Tay con yếu và ngắn
Mà phím lại quá dài.
Không sao, phải kiên nhẫn,
Phải học vì ngày mai.

Bố ngồi bên, cúi nhặt
Những nốt nhạc vụng về
Con để rơi xuống đất...
Nào, đánh lại bố nghe!

*
Giờ đến thể biến tấu.
Tôi trích luôn mấy bài.
Các bác đọc thì biết,
Không cần giải thích dài.

Hãy để ý vần điệu
Và cách bố trí vần,
Cách lặp đi lặp lại,
Và làm theo thầy Tân.

Quan trọng là phải biết
Lúc nào dùng kiểu gì.
Nội dung và hình thức
Phải hài hòa cực kỳ.

ANH CHỜ EM

Anh chờ em ngoài vườn.
Trời hôm nay không lạnh
Lại đầy sao lấp lánh.
Anh chờ em ngoài vườn.

Gió hình như ngừng thổi
Mà cây cứ xạc xào.
Em không đến, vì sao?
Gió hình như ngừng thổi.

Có ngôi sao đổi ngôi,
Như mũi tên lặng lẽ
Xuyên tim anh nhè nhẹ.
Có ngôi sao đổi ngôi.

Lẽ nào em không đến?
Như anh, bầu trời đêm
Và cỏ cây chờ em.
Lẽ nào em không đến?

CA KHÚC

Anh hái hoa tặng em,
Những bông hoa mới nở.
Chúng run lên vì sợ,
Bó hoa anh tặng em.

Những giọt sương long lanh
Trên hoa như nước mắt.
Có thể hoa khóc thật
Hay chỉ sương long lanh?

Em cầm hoa mỉm cười.
Những bông hoa lộng lẫy
Nhưng em không nhận thấy
Hoa nhìn em, không cười.

Hình như hoa trách anh.
Cũng chẳng sao, có thể
Anh chiều em, cứ để
Hoa giận và trách anh.

CA KHÚC

Trái tim anh mọc cánh
Bay đến tận giường em,
Thành ngọn lửa suốt đêm,
Để em không thấy lạnh.

Như bầy chim, thơ anh
Cánh đủ màu lộng lẫy,
Sẽ hót chào em dậy
Đón buổi sáng trong lành.

Còn anh, như xác chết,
Không tim, không cả thơ.
Anh chờ em, anh chờ
Suốt đêm dài mỏi mệt.

Anh chỉ tiếc là em
Vốn thờ ơ, không biết
Rằng có người đang chết,
Đang chờ em suốt đêm...

CA KHÚC

Một mình, đêm thanh vắng
Anh đợi em lúc này,
Hai tay đầy im lặng
Im lặng đầy hai tay.

Chút hiểu lầm nho nhỏ
Mà em đi khỏi nhà.
Chúng ta tự làm khổ
Ta tự làm khổ ta.

Anh buồn, luôn đi lại,
Chờ mãi không hết đêm.
Nhà vắng em trống trải
Trống trải vì vắng em.

Gần sáng, ai í ới
Gọi nhau sau bờ tre.
Mong em về, anh đợi,
Anh đợi, mong em về.

Bước ra ngoài, im lặng,
Anh chỉ nhìn thấy ngày,
Chỉ thấy tay đầy nắng,
Thấy nắng đầy hai tay.

*
Vậy là tôi đã dạy
Hết bài học đầu tiên.
Dạy làm thơ năm chữ,
Free, không lấy tiền.

Chỉ yêu cầu người học,
Nếu viết được thơ hay,
Có cử chỉ hào hiệp
Là mua sách thơ thầy.

Thầy Tân