Hướng dẫn cài phần mềm gõ tiếng việt SCIM-UNIKEY trên Ubuntu

“Gõ tiếng Việt” luôn là một đề tài nóng hổi cho những người Việt Nam sử dụng Linux nói chung và Ubuntu nói riêng.

Theo các đánh giá từ cộng đồng, scim-unikey đang được chọn là bộ gõ tiếng Việt khá nhất hiện nay. Tuy nhiên bước đầu cài đặt các bộ gõ này thường mất chút thời gian. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn các bước cần thiết để có thể cài scim-unikey nhanh chóng trên Ubuntu 10.10.

Bước 1: install scim-unikey
Vào System/Synaptic package manager, tìm “unikey”. Bạn sẽ thấy scim-unikey nằm trong danh sách tìm được. Click phải chọn Mark for installation và Apply.


Bước 2: Enable scim-unikey.

Vào System/Administration/Language support
Chọn keyboard input method là scim-bridge


 

 

Bước 3: Logout hoặc restart.
Bước 4: Sau khi login vào, hãy mở một text editor hoặc bất cứ chương trình nào bạn có thể gõ text vào. Nếu thấy biểu tượng scim-unikey hiện lên như hình dưới đây là thành công:
Sau đó bạn có thể click vào để chọn Bảng mã và kiểu gõ yêu thích.


 

 Giới thiệu





Scim logo.jpg



Scim là một bộ gõ đa ngôn ngữ, được cài đặt mặc định trong các phiên bản Ubuntu 9.04 trở về trước. Scim là một bộ gõ ổn định (dù vẫn còn vài lỗi). Hiện tại scim đã ngừng phát triển.

Scim bản thân tự nó không thể giúp ta gõ được tiếng Việt (cũng như những ngôn ngữ khác). Mà xử lý tiếng Việt thông qua các module gọi là IME.

Hiện nay có 2 IME tốt nhất cho tiếng Việt là scim-unikey và scim-m17n.

Cài đặt


Nếu bạn sử dụng Ubuntu hoặc Xunbuntu thì không cần cài đặt, vì scim được cài mặc định trong các distro này, chỉ cần kích hoạt là có thể sử dụng.

Đối với Kubuntu thì bạn cần cài scim hoặc skim vào. Theo khuyến cáo thì bạn nên cài scim (vì skim muốn hoạt động vẫn cần có scim).

Cài đặt:
sudo apt-get install scim scim-bridge*

Kích hoạt bộ gõ scim


Mặc định thì trong Ubuntu bộ gõ scim đã được cài đặt sẵn.

Nhưng không được kích hoạt sẵn vì vậy bạn vẫn chưa thể sử dụng nó để gõ tiếng Việt.

Cách kích hoạt:

  • gõ lệnh sau vào terminal: (hoạt động trên cả Gnome, Kde, Xfce, ...)


im-switch -s scim-bridge

Note:

  • Riêng với Ubuntu 9.10 (môi trường GNOME), có thể kích hoạt bằng cách sau: vào Menu System -> Administration -> Language Support, ngay dòng Keyboard input method system, bạn chọn Ibus trong danh sách.

  • Riêng với Ubuntu 9.04 về trước có thể dùng cách sau (môi trường GNOME), vào System -> Administration -> Language support, check vào phần "Use input method engines (IME) to enter complex characters" (hoặc là "Enable support to enter complex characters" đối với bản 8.10 trở về trước).




  • Sau đó logout rồi đăng nhập lại để có thể sử dụng bộ gõ.


Bạn cũng nên tham khảo thêm scim-unikey và scim-m17n.

Hướng dẫn sử dụng bộ gõ SCIM



  • Sau khi cài đặt scim được chọn là bộ gõ mặc định thì bạn có thể nhìn thấy biểu tượng bàn phím của scim (
    Scim-keyboard.png

    ) ở góc phải trên của màn hình.



  • Để gõ trong vùng soạn thảo văn bản có 2 cách:



  1. Click chuột trái vào biểu tượng của scim, chọn phương thức nhập liệu cần dùng.

  2. Dùng phím tắt: Ctrl+Space (phím mặc định)



  • Khi cần chuyển nhanh đến phương thức nhập liệu:



  1. tiếp theo: Ctrl+Shift - Thả shift trước

  2. trước: Ctrl+Shift - Thả control trước



  • Ưu điểm của SCIM là hỗ trợ gõ đa ngữ. Nhưng thường ta chỉ dùng một số ít trong các ngôn ngữ này. Ta nên vô hiệu hóa các phương thức nhập liệu ta không sử dụng:



  1. Nhấn phải vào biểu tượng SCIM chọn SCIM Setup.

  2. Ở khung bên phải chọn vào IMEngine -> Global Setup.

  3. Nhấn vào Disable All để bỏ hết tất cả các kiểu gõ. Sau đó chỉ đánh dấu Enable vào những kiểu gõ bạn muốn.

  4. Khởi động lại SCIM bằng cách đăng xuất và đăng nhập lại.



  • Để chọn 1 kiểu gõ cho tất cả các ứng dụng mà không cần chọn lại ta vào SCIM Input Method Setup -> FrontEnd -> Global Setup chọn vào share the same input method among all application.

  • Bạn có thể thay đổi các phím tắt (hotkey) để dễ dàng sử dụng hơn: vào SCIM Setup -> FrontEnd -> Global Setup


 

Các IME hỗ trợ tiếng Việt tốt cho scim

scim-unikey


Nên đọc phần scim trước khi đọc phần này

Giới thiệu


IME này sử dụng unikey engine để xử lý tiếng Việt vì thế có khả năng gõ rất thông minh. Ngoài ra nó còn có ưu điểm là nhẹ và cài đặt dễ dàng.







Scim-unikey.png



Đây là dự án được phát triển và hỗ trợ bởi thành viên Ubuntu-VN.

Trang chủ dự án tại http://scim-unikey.googlecode.com/

Hỗ trợ và báo lỗi qua diễn đàn tại forum

Cài đặt


Có thể sử dụng một trong 2 cách cài đặt sau:


  • Cài qua kho phần mềm của Ubuntu-VN


Xem cách cài đặt kho ở Ubuntu-VN Repository

Sau đó gõ lệnh (hoặc dùng synaptic):
sudo apt-get update 
sudo apt-get install scim-unikey


  • Cài từ gói (phù hợp cài offline)


Tải phiên bản scim-unikey mới nhất tại đây: http://scim-unikey.googlecode.com hoặc xem ở cuối trang Ubuntu-VN Repository

Sau đó click vào file tải về để cài đặt. Sau đó logout và đăng nhập lại để có thể sử dụng

Nếu bạn không thấy biểu tượng của scim thì xem lại phần Kích hoạt bộ gõ scim

Hướng dẫn sử dụng


Bạn nên xem hướng dẫn sử dụng scim trước khi xem phần này


scim-unikey có 2 kiểu làm việc:

  • Preedit (mặc định): đây là cơ chế hoạt động tốt nhất và khuyên dùng. Nhưng nếu bạn quen với các bộ gõ khác thì bạn sẽ cảm thấy hơi khó chịu, vì khi gõ nó sẽ hiển thị 1 đường gạch dưới chữ đang gõ.

  • Trực tiếp: cơ chế này hoặc động giống như các bộ gõ quen thuộc khác. Nhưng scim không hỗ trợ tốt cơ chế này, vì nó dễ gây ra lỗi cho nhiều chương trình. cơ chế này chỉ hoạt động tốt khi biến môi trường GTK_IM_MODULE=scim-bridge


Các tùy chọn của scim-unikey: (để thực hiện được các tác vụ sau, bạn vào Scim Setup -> IMEngine -> Unikey Setup)


  • Kiểu làm việc



  1. Mặc định khi cài sẽ là preedit. Để sửa mặc định bạn bỏ chọn mục Preedit is default

  2. Khi đang gõ muốn chuyển nhanh giữa 2 chế độ có thể sử dụng phím tắt sau(mặc định): Control+Alt+backslash (\). Bạn có thể đặt phím khác.



  • Do scim-unikey sử dụng unikey engine nên nó có hầu hết các chức năng của unikey:



  1. Enable spell check: chức năng kiểm tra lỗi chính tả:

  2. Auto restore keys with invalid word: tự động trả về phím gốc khi gặp từ sai

  3. Use oà, uý (instead of òa, úy): bỏ dấu kiểu mới

  4. Allow type with more freedom: cho phép bỏ dấu tự do

  5. Enable Macro: cho phép sử dụng macro. Dùng nút Macro Table để định nghĩa macro



  • Ngoài ra còn 2 tùy chọn khác với kiểu gõ telex:



  1. Process W at word begin: bỏ chọn để cho phím w ở đầu từ không biến thành ư

  2. Not use [,],{,} on telex: không sử dụng các phím [,],{,} khi gõ với kiểu telex


scim-m17n


Nên đọc phần scim trước khi đọc phần này

scim-m17n là một IME đa ngôn ngữ, hỗ trợ khá tốt tiếng Việt, nhưng vẫn chưa hỗ trợ tốt việc gõ cuối từ thuận tiện như scim-unikey.

Cài đặt:

  • Để gõ với m17n, cần cài đặt các gói sau: scim-m17n, m17n-db, m17n-contrib


Có thể xem cách Cài đặt phần mềm. Hoặc đơn giản nhất là dùng lệnh sau để cài:
sudo apt-get update
sudo apt-get install scim-m17n m17n-db m17n-contrib


  • Logout vào lại để có thể sử dụng scim-m17n.


Nếu bạn không thấy biểu tượng của scim thì xem lại phần Kích hoạt bộ gõ scim

Post a Comment

Mới hơn Cũ hơn