LUFS là gì? Cách tối ưu cường độ âm thanh (loudness, LUFS)

 Thiết lập Cường độ âm thanh (loudness, LUFS) t khi thu âm là bước quan trọng trong sản suất âm thanh số, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm của người nghe. Cường độ âm thanh (loudness) quá nhỏ hoặc quá to đều mang lại trải nghiệm không tốt cho người nghe và không tương thích với các nền tảng chia sẻ video hoặc âm nhạc phổ biến hiện nay như Youtube, Spotify, Apple Music hoặc Amazon Music…Trong bài viết này VNVO Studio sẽ chia sẻ cách cài đặt âm lượng phù hợp khi thu và khi xuất file âm thanh số, phù hợp với từng nền tảng.

1. Cường độ âm thanh (loudness LUFS) là gì?

LUFS (Loudness Unit Full Scale) – đơn vị âm lượng toàn phần đo mức cường độ âm thanh theo trải nghiệm thực tế của người nghe. LUFS được tạo ra để giúp tối ưu hóa âm lượng cho người nghe, mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người nghe. LUFS tính toán đến toàn bộ cường độ âm thanh của file trong khi vẫn đảm bảo không có âm nào vượt qua mức 0 db (mức làm biến dạng âm thanh). LUFS mới xuất hiện gần đây để đo cường độ âm thanh và LUFS có lợi thế hơn hẳn db khi đo trải nghiệm thực tế của người nghe so với decibel.

2. LUFS khác decibel (db) như thế nào?

Trước đây khi chưa có LUFS, decibel (db) được sử dụng để đo âm lượng. Db được đo bằng áp lực không khí do âm thanh tạo ra. Để đo âm lượng trước đây thường sử dụng 2 cách: (1) đo cường độ âm thanh cực đại (peak) ; và (2) đo cường độ âm thanh trung bình (Root Mean Square – RMS). Theo cách thứ nhất, người chỉnh thiết lập âm thanh để peak bên dưới 1 mức  nào đó, ví dụ đặt peak cao nhất là -3db, nghĩa là toàn bộ các tần số âm thanh trong file đều thấp hơn hoặc bằng -3db. Tuy nhiên vì sóng âm thanh thường không đều lên xuống nên việc dùng peak không đo được chính xác cường độ âm thanh của cả file. Sử dụng phương pháp thứ hai : RMS, có thể tính toán được âm lượng trung bình của cả file thu, tuy nhiên điểm hạn chế là khi đặt mức RMS, một số âm có thể vượt lên trên 0 db làm âm thanh biến dạng và khó nghe. Để khắc phục nhược điểm của 2 cách trên LUFS ra đời. LUFS tính toán đến cường độ âm thanh trong cả file thu đồng thời cho phép đặt mức giới hạn (peak) cho file âm thanh để đảm bảo không có âm nào vượt quá 0 db. Hiện nay các nền tảng chia sẻ nhạc lớn như Youtube, Amazon, Spotify đều đưa ra mức LUFS riêng cho mình và người tải video hoặc âm thanh lên cần nắm rõ để tối ưu hóa file âm thanh của mình.

3. Cách thiết lập chuẩn đầu ra theo db

Sử dụng db để thiết lập đầu ra cho file âm thanh số vẫn là cách được sử dụng phổ biến hiện nay. Khi sử dụng db để tính toán đầu ra, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Không bao giờ được để âm thanh vượt quá 0 db. Vượt qua ngưỡng 0 db âm thanh sẽ bị méo và khó nghe.
• Khi thu âm để tải lên web, TV hoặc các chương trình giải trí khác nên để mức âm lượng càng gần 0 db càng tốt (nhưng không được vượt quá 0 db). Việc này giúp âm thanh đạt âm lượng to nhất mà không bị biến dạng để có thẻ nghe tốt ở các thiết bị khác nhau như máy tính, điện thoại,..Thông thường Normalize âm lượng ở trong khoảng từ 90% – 99% là tối ưu.

4. Cách thiết lập đầu ra theo LUFS

Các phần mềm chỉnh âm thanh (Digital Audio Workstation – DAW) đều tích hợp sẵn các chuẩn LUFS. Ví dụ ITU-R BS.1770-3 là chuẩn LUFS cho podcast được sử dụng rất phổ biến. Khi chọn mức LUFS này ngoài mức target loudness, bạn có thể chỉnh thêm mức Tolerance và Max True Peak Level.

Đưới đây là các chuẩn LUFS của các nền tảng chia sẻ video và âm nhạc phổ biến:

Youtube

• Use case: Online Streaming
• Max Integrated: –14 LUFS
• Max True Peak: -1dB

Spotify

• Use case: Online Streaming
• Max Integrated: –14 LUFS
• Max True Peak: -1dB

Apple Music

• Use case: Online Streaming
• Max Integrated: –16 (±1) LUFS
• Max True Peak: -1dB

Amazon Music

• Use case: Online Streaming
• Max Integrated: –14 LUFS
• Max True Peak: -2dB

Lưu ý: Youtube và các nền tảng sẽ tự động nén âm thanh về chuẩn như trên cho dù âm thanh bạn tải lên có nằm ở tần số nào. Việc đặt chuẩn cường độ âm thanh giúp đồng nhất và tăng tối đa trải nghiệm người dùng.

5. Kết luận:

Có nhiều cách khác nhau để thiết lập mức cường độ âm thanh phù hợp. Trong bất kể trường hợp nào, âm lượng cũng không nên vượt quá 0 db. Normalize âm lượng tới mức 90%-99% để tối đa hóa trải nghiệm cho người nghe. Có thể chỉnh thêm về mức LUFS như quy định của các nền tảng chia sẻ nhạc và video, tuy nhiên việc này không quá quan trọng vì nếu không chỉnh thì các nền tảng này cũng tự động nén về mức chuẩ như trên.